4 عامل رکوردشکنی شاخص بورس ، رشد شاخص ادامه دار است؟ - مجله همراهان

عبور بورس از یک مرز جدید

بورس تهران در ادامه فرایند صعودی که از میانه هفته گذشته شروع نموده بود، دیروز نیز ضمن صعود 3/ 9 درصدی، برای اولین بار قدم به ارتفاع یک میلیون و 68 هزار واحدی گذاشت. به این ترتیب پس از پرسه 14 روزه کاری شاخص سهام در سطوح پایین تر از قله 22 اردیبهشت، این نماگر از مرز تاریخی خود عبور کرد. پس از تقویت جریان ورود پول به بازار سهام به دنبال افزایش زمزمه های افزایش نرخ بعضی محصولات صنایع تولیدی، کمرنگ شدن ریسک فشار عرضه ناشی از آزادسازی سهام عدالت، بهبود شرایط بازار جهانی و همچنین پالس های مثبت دولت با عقب نشینی از سرکوب ارزی سبب رشد مضاعف تقاضا شده است که می تواند شرایط بنیادی لازم را برای تداوم صعود سهام فراهم آورد.

22 اردیبهشت بود که شاخص کل بورس تهران در تداوم جهت صعودی خود که از ابتدای امسال با شتاب بیشتری دنبال شده بود، توانست به قله تاریخی یک میلیون و 48 هزار واحدی دست یابد. در ادامه اما به واسطه افزایش بعضی ابهامات همچون آزادسازی سهام عدالت رو به کاهش گذاشت. درگیری بیش از نیمی از کشور با سهام عدالت، حضور شرکت های عظیم و شاخص ساز در این پرتفو و البته اطلاعات ناچیز سهامداران عدالت درخصوص بازار سرمایه مهم ترین دلایل افزایش عرضه سهام با انتشار خبرهای مربوط به کلیدخوردن آزادسازی سهام عدالت بود. در این میان سردرگمی سیاست گذار در وضع قوانین مربوط به این مهم به بازار نیز تزریق شد و هیجانات منفی را رقم زد. نوسان شاخص در سطوح کمتر از ارتفاع تاریخی اما برای 14 روز ادامه پیدا کرد. شرایطی که کفی قیمتی برای این نماگر رقم زد و در نهایت روز گذشته توانست قله جدیدی را فتح کند. اما محرک رشد شاخص سهام در روزهای اخیر چه بود؟ آیا شرایط صعودی بازار ادامه می یابد یا همچنان با نوسان همراه خواهد شد؟

محرک های تداوم صعود بورس

همان طور که اشاره شد پس از نوسان سه هفته ای شاخص سهام زیر قله 22 اردیبهشت ماه، دیروز شاهد رکورد جدید این نماگر بودیم. در این خصوص به نظر می رسد کاهش هراس سهامداران عدالت از فرایند آزادسازی، بهبود شرایط بازارهای کالایی، رشد نرخ دلار نیمایی، کف سازی شاخص و البته بعضی عوامل دیگر در نقش محرک ظاهر شدند و شاخص سهام را به ارتفاع جدیدی رساندند.

در این شرایط صفوف فروش در هفته های گذشته جای خود را به صف های طولانی تقاضا داد. به طوری که دیروز همزمان با رشد 9/ 3 درصدی شاخص سهام، از 311 نماد فعال بورسی، 288 سهم معاملات روزانه خود را با رشد قیمت به انتها رساندند و 88 درصد از این نمادها با مازاد تقاضا همراه شده و در مجموع نقدینگی حدود 330 میلیارد تومانی را در صف های خرید به انتظار گذاشتند. در مقابل اما تنها 8 نماد با صف فروش (به ارزش 560 میلیارد تومان) روبرو شدند.

یکی از اتفاقات مهمی که در روزهای ابتدایی سال 99 رخ داد، انتشار ناگهانی خبرهایی پیرامون آزادسازی سهام عدالت بود. امری که بعد از گذشت 14سال، به مراحل نهایی رسیده است. درگیری بیش از نیمی از کشور با این طرح و البته وجود شرکت های عظیم در پرتفوی سهام عدالت میزان اهمیت موضوع مذکور را برجسته تر کرد. در این میان افرادی که روش مستقیم را برگزیده بودند از 10 خردادماه مجاز شدند تا با مراجعه به شعب بانکی 30 درصد از سهام خود را به فروش برسانند. از این رو بورس بازان نیز که از مدت ها قبل با نگاهی منفی به اثرگذاری آزادسازی سهام عدالت بر معاملات بازار سهام می نگریستند، بار دیگر پیش واکنشی نشان دادند و دست به ماشه فروش شدند. با این حال افزایش اطلاعات عمومی مردم درخصوص سهام عدالت و در مجموع بازار سرمایه سبب شد تا به مرور از هراس مذکور کاسته گردد.

در این میان بخشنامه بانک مرکزی درخصوص وثیقه قرار دادن سهام عدالت برای صدور کارت اعتباری نیز مزید بر علت شد تا از فشار تحمیل شده بر بازار سهام کاسته گردد؛ به طوری که نماگر بورس تهران که در بدترین حالت 6/ 11 درصد از قله پیشین خود فاصله گرفته بود، در 6 روز معاملاتی اخیر 15 درصد صعود کرد و به ارتفاع جدیدی دست یافت.

بهبود شرایط بازار جهانی

در هفته ای که گذشت بازار جهانی با بهبود نسبی شرایط همراه شد و جریان ریسک پذیری نیز تا حدودی تقویت شد. جایی که بازارها نه نگران اعتراضات آمریکا در واکنش به کشتن جورج فلوید رنگین پوست آمریکایی توسط یک افسر پلیس بودند و نه به فرایند آمار مبتلایان به ویروس کرونا و تعطیلی همیشگی بعضی از کسب و کارهای آمریکایی توجهی نشان دادند. تنها آمار اقتصادی آمریکا بود که مورد توجه صاحبان سرمایه نهاده شد. داده های اقتصادی آمریکا در هفته گذشته بسیار بهتر از انتظارات سرمایه گذاران بود و همین امر منجر به آن شد که بازارهای اقتصادی از جمله بازار سهام و اوراق قرضه تمامی مسائل دیگر را نادیده بگیرند.

نرخ بیکاری در آمریکا که انتظار می رفت ارقامی در حدود 25 درصد را هم ببیند، از 7/ 14درصد به 3/ 13 کاهش یافت. شاخص تغییرات اشتغال بخش غیرکشاورزی ایالات متحده نیز در ارزیابی ماه مه که انتظارات برای آن کاهش حدود 8 میلیون شغل بود، نه تنها کاهش پیدا نکرد بلکه 5/ 2 میلیون نفر نیز افزایش پیدا کرد. این آمار که می تواند حاکی از رشد بیش از انتظار اقتصاد جهانی باشد، تحرک مثبت به بازار جهانی داد.

در این جهت در آخرین دادوستدهای شامگاه آدینه هر بشکه نفت برنت با صعود حدود 5 درصدی به محدوده 42 دلار نزدیک شد. نفت خام آمریکا نیز شرایط مشابهی را تجربه کرد و به حدود 39 دلار در هر بشکه رسید. علاوه بر این فرایند صعودی، در فصل تابستان به طور سنتی با افزایش تقاضا برای فرآورد ه های نفتی روبه رو خواهیم بود. فلزات نیز از این فرایند صعودی جا نماندند. اهمیت این موضوع برای بورس تهران جایی است که بدانیم بیش از 60 درصد از کل ارزش بازار در اختیار سهام گروه های کامودیتی محور است. بنگاه هایی که پذیرای اثر محسوسی از تحولات جهانی هستند و به دلیل ارزش بازار بالا، شاخص کل را نیز با خود همراه می نمایند.

همزمان با محرک های یاد شده تحلیلگران بازار سهام معتقدند با افزایش نرخ دلار نیمایی، بیشتر سهم ها که در زمره گروه های بنیادی بازار قرار می گیرند، در سطوح ارزندگی مناسبی نهاده شده اند. در عین حال نرخ بهره بین بانکی آن گونه که بعضی از منابع اعلام نموده اند در محدوده 10درصد نوسان می نماید که نویدی برای کاهش نرخ بهره بدون ریسک در اقتصاد و به تبع آن افزایش P/ E بازار است.

ریسک های پیش روی سهام

هر چند محرک های بسیاری برای شروع موج دوم رالی بورس وجود دارد اما ریسک هایی همچون شروع موج دوم شیوع کرونا در کشور و همچنین گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی می تواند در این جهت سنگ اندازی کند. این روزها خبرهای زیادی درخصوص شروع موج دوم شیوع کرونا به گوش می رسد. در صورت اوج گیری مجدد بیماری کرونا احتمالا شاهد اعمال بازگشت مجدد محدودیت های ترددی و البته تعطیلی فعالیت های اقتصادی خواهیم بود که باید دید چه میزان بر بازار سهام اثرگذار خواهد بود. در این میان گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی درخصوص افزایش میزان ذخایر اورانیوم غنی شده ایران نیز می تواند بر فرایند بازار سهام اثرگذار باشد.

منبع: دنیای اقتصاد