داستان سریال تلماسه: پیشگویی چگونه به فیلم های این فرنچایز ارتباط پیدا می نماید؟ - مجله همراهان

پس از آن اقتباس کلاسیکی را داریم که هیچکس به مقدار کارگردان خود فیلم از آن متنفر نیست؛ یعنی فیلم تلماسه دیوید لینچ که در سال 1984 میلادی اکران شد و کایل مک لاکلن در آن در نقش اصلی داستان، یعنی پاول اتریدیز، بازی می کرد. اما اگر از خود لینچ بپرسید، احتمالا ترجیح می داد این اقتباس هیچ وقت محقق نمی شد. مینی سریال تلماسه فرانک هربرت (Frank Herberts Dune) نیز در سال 2000 میلادی برای شبکه سای فای چنل ساخته شد که ویلیام هرت و الک نیومن در آن ایفای نقش می کردند؛ این مینی سریال در سال 2003 با بازی جیمز مک اووی و تحت عنوان بچه ها تلماسه (Frank Herberts Children of Dune) ادامه پیدا کرد. همانطور که می بینید، دنیای تلماسه تا به امروز بارها و بارها برای سینما و تلویزیون اقتباس شده است؛ اما به جرئت می توان گفت هیچ یک از آن ها جادوی کتاب های فرانک هربرت را، آنطور که شایسته اش هستند، به تصویر نکشیدند. به نظر می رسید اقتباس های تلماسه همه محکوم به چنین سرنوشت تلخی باشند؛ تا اینکه فیلم های تلماسه دنی ویلنوو منتشر شدند.

فیلم اول و دوم، که به ترتیب در سال های 2021 و 2024 میلادی به اکران عایدیند، داستان اولین کتاب تلماسه فرانک هربرت را روایت می نمایند. این در حالی است که هربرت در طول زندگی خود شش کتاب دیگر در دنیای تلماسه نوشته که محتوای زیادی برای ساخت به دست ویلنوو می دهد. البته این کارگردان فرانسوی اظهار داشته که بعد از این دو فیلم، دیگر تنها علاقمند به اقتباس کتاب بعدی مجموعه، یعنی مسیحای تلماسه (Dune Messiah) است تا سه گانه خود را تکمیل کند؛ وگرنه علاقه ای به ساخت فیلم بر اساس تمام کتاب های سری ندارد. اما این جمله بدین معنی نیست که مخاطبان هم مشتاق تماشا اقتباس های بیشتر از دنیای فرانک هربرت نیستند و سریال تلماسه: پیشگویی نوید توسعه قریب الوقوع این فرنچایز را در قالب سریال تلویزیونی به مخاطبان می دهد. سریال تلماسه: پیشگویی یک مجموعه تازه است که پیش عایدیی بر داستان کتاب اول به شمار میرود. طبق اخبار رسمی، این سریال در پاییز سال جاری از شبکه مکس پخش خواهد شد؛ پس لازم نیست مدت زیادی را برای تماشا آن صبر کنید. شکی در آن نیست که ساخت سریال تلماسه: پیشگویی حاصل پیروزیت فیلم های دنی ویلنوو است؛ اما از نظر داستانی، این سریال خود را از فیلم های تلماسه جدا می نماید و حتی بر اساس هیچ یک از شش کتابی که فرانک هربرت نوشته نیست.

سریال تلماسه: پیشگویی براساس کتاب های یک هربرت دیگر است

با وجود آنکه سریال تلماسه: پیشگویی بر اساس هیچ کدام از کتاب های خود فرانک هربرت ساخته نشده، اما همچنان در دنیای تلماسه می گنجد و اقتباسی از کتاب انجمن خواهری تلماسه (The Sisterhood of Dune) است که پسر خود هربرت، یعنی برایان هربرت آن را با همکاری کوین جی. اندرسن نوشته است. خلاصه ماجرا این است که آخرین کتابی که فرانک هربرت در دنیای تلماسه منتشر کرد، کتاب چپترهاوس: تلماسه (Chapterhouse: Dune) بود که در سال 1985 میلادی منتشر شد، یعنی درست یک سال پیش از مرگ این نویسنده در سال 1986. با این حال، درست یک دهه بعد از مرگ هربرت، املاک هربرت اظهار داشت که بسیاری از طرح های اصلی نویسنده برای داستان های بعدی تلماسه پیدا شده و پسرش، برایان هربرت با اندرسن همکاری نموده و آن ها این داستان ها را به اتمام رسانده و منتشر می نمایند. اولین کتاب از این کتاب های تازه که دیگر به دست نویسنده اصلی نوشته نشده بودند، تلماسه: خاندان اتریدیز (Dune: House Atreides) بود که در سال 1999 میلادی بیرون آمد. این کتاب پیش عایدیی بر داستان اصلی به شمار میرود که تاریخچه خاندان اتریدیز را در مرکزیت کل حماسه تلماسه قرار می دهد. در طول 25 سال گذشته بیش از 20 رمان به وسیله برایان هربرت و اندرسن منتشر شده که از پیش عایدی تا اسپین آف برای تلماسه را در بر می گیرند.

سریال تلماسه: پیشگویی بر اساس یکی از این رمان های تازه، یعنی انجمن خواهری تلماسه است که کتاب آن اولین بار در سال 2012 میلادی منتشر شد؛ هر چند این سریال اقتباس موبه مویی به حساب نمی آید و بیشتر از داستان و دنیای کتاب الهام می گیرد تا اینکه بخواهد آن را دقیقا به تصویر بکشد. انجمن خواهری تلماسه اولین کتاب از سری کتاب های مدارس بزرگ تلماسه (Great Schools of Dune) است؛ سری که کتاب هایی که داستان ها و تاریخچه سازمان های اسرارآمیزی را که در هسته دنیای تلماسه قرار دارند آنالیز می نماید. این سازمان ها شامل سه سازمان مرکزی هستند: بنه جزریت (Bene Gesseri) که تاریخچه آن ها در کتاب انجمن خواهری تلماسه آنالیز می شود، انسان-رایانه های منتات ها (Mentat human-computers) که در کتاب منتات های تلماسه (Mentats of Dune) آمده اند و سازمان ناوبری بین سیاره ای در این دنیا که در کتاب ناوبرهای تلماسه (Navigators of Dune) به آن ها پرداخته شده است.

بنه جزریت یک سازمان مادرسالار مخفی با توانایی های ویژه هستند که به آن ها قدرت می دهد تا با استفاده از نفوذ خود، بر سیاست و مسائل اجتماعی در سراسر کهکشان تأثیر بگذارند. سریال تلماسه: پیشگویی به طور خاص داستان خاندان هارکونن و زنانی را دنبال می نماید که بنه جزریت را تأسیس کردند. با اینکه داستان هزار سال پیش از تولد پاول اتریدیز اتفاق می افتد و بنابراین، خبری از خود پاول در سریال نخواهد بود، اما اتریدیز به عنوان یکی از خاندان های قدرتمند در داستان وجود خواهد داشت. همه این داستان ها و تاریخچه ها، که در سه کتاب مدارس بزرگ تلماسه ذکر می شوند، تا حدود زیادی در هم تنیده هستند و در میان آن ها به تاریخ پزشکان سوک نیز اشاره می شود که البته کتاب اختصاصی خود را ندارند. کتاب انجمن خواهری تلماسه به طور خاص به منشأ بنه جزریت به عنوان یک سازمان می پردازد؛ اینکه چرا در ابتدا تأسیس شدند، در چه مکانی شکل گرفتند و چه شخصیت های کلیدی پشت شکل گیری این سازمان قرار داشته است.

در وهله اول کتاب های تلماسه درباره کهکشانی است که به خاطر دشمنی ها دچار فروپاشی شده که حاصل اقدمات خاندان های مختلف و سیاست های خشن آن ها در جنگ های بین سیاره ای است. این جنگ انسان ها را در برابر ماشین های متفکر (یا همان ربات ها) قرار داد و داستان کتاب انجمن خواهری تلماسه مدت کوتاهی پس از این جنگ بزرگ، که به نام جهاد باتلرین (Butlerian Jihad) شناخته می شود، اتفاق می افتد که در آن تمام ماشین های متفکر از بین می روند و مهر یک ممنوعیت دائمی روی ساخت چنین ماشین هایی می خورد. در این میان، جنبش باتلرین یک گروه ضدفناوری هستند که می خواهند این ممنوعیت را به سایر حوزه های تکنولوژی نیز توسعه داده و اصولا تمام تکنولوژی را ممنوع نمایند.

در نتیجه این جنگ، دنیا به یک سیستم فئودالی کهکشانی بازگردانده می شود که خاندان های قدرتمندی در مرکزیت آن قرار دارند و برای دستیابی به قدرت بیشتر در کهکشان با یکدیگر در جدال اند. در همین اوضاع و احوال، خاندان هارکونن می خواهد به شکوه سابق خود بازشود. در مرکزیت داستان تلماسه، یک پیشگویی وجود دارد که از آمدن مردی مسیح گونه حرف می زند که بنا به ادعای بنه جزریت، تنها مردی است که می تواند به خاطر ژنتیک خود به قدرت جادوگری دسترسی داشته باشد و به لطف آن، می تواند مثل یک قادر مطلق از توانایی هایش برای حکومت بر کل دنیا استفاده کند. در سریال تلماسه: پیشگویی این جادوگران یا انجمن خواهری بنه جزریت در موضوع قرار می گیرند که می خواهند از تحقق پیشگویی اطمینان حاصل نمایند. در نتیجه، با اینکه شخصیت های اصلی از بنه جزریت هستند، موضوع همچنان حول تولد و تحقق پیشگویی می شود که در فیلم های اول و دوم دنی ویلنوو نیز موضوعیت دارد.

سریال بعلاوه به آیین ها و عقاید بنه جزریت می پردازد؛ به ویژه اینکه چه سیاست هایی دارند و اعضای خود را به چه طرق ویژه ای تربیت می نمایند تا بتوانند به صورت نفوذی از آن ها در خاندان های مختلف استفاده نموده و پیشگویی خود را محقق نمایند. یکی از مهم ترین جنبه های سیاست بنه جزریت در پروپاگندای آن هاست که به شدت بر آن تأکید دارند و با انتشار آن در سراسر کهکشان می خواهند از همین حالا مردم عادی را برای آمدن مسیح آماده نمایند تا در زمان ظهور او، آوازه اش در تمام سیارات پخش شده باشد و توده به راحتی به او ایمان بیاورند. در سریال تلماسه: پیشگویی احتمالا صحبت هایی از منتات ها به میان بیاید که از اسپایس استفاده می نمایند تا قدرت های فکری به دست بیاورند؛ بعلاوه سازمان ناوبری کهکشانی نیز وجود دارد که از اسپایس برای سفرهای بین سیاره ای استفاده می نمایند.

در سریال، والیا هارکونن، یکی از اعضای خاندان برجسته هارکونن حضور دارد؛ خاندانی که هزاران سال بعد به جنگ یک خاندان قدرتمند دیگر، یعنی اتریدیزها می رود. امپراتور جاویکو کورینو (مارک استرانگ) نیز امپراتور شناخته شده ای در دنیا تلماسه است که اجداد امپراتور شادام چهارم به شمار میرود که در فیلم دوم تلماسه او را دیده اید. تولا (اولیویا ویلیامز)، خواهر والیا است که در کنار او به جنگ نیروهایی می روند که آینده بشریت را تهدید می نمایند. آن ها کسانی خواهند بود که فرقه معروف به بنه جزریت را تأسیس خواهند کرد.

تا اینجای کار همه چیز درست به نظر می رسد. تنها مشکل اصلی این است که کتاب های تلماسه که به دست برایان هربرت و اندرسن نوشته شده اند، اغلب از سوی هواداران به عنوان کتاب های فرعی در نظر گرفته می شوند که کیفیت پایین تری نسبت به کتاب هایی دارند که خود هربرت در زمان حیاتش آن ها را نوشت. با وجود اینکه نمی توان کوشش های آن ها برای بسط دنیای خارق العاده هربرت را نادیده گرفت، اما رمان های دوران برایان هربرت مملو از ناسازگاری ها و تناقضات با رمان های اصلی تلماسه هستند. داستان هایشان نیز به شدت سطحی تلقی می شوند که آن آینده نگری و عمق شش کتاب اول را ندارند. با این حال، انجمن خواهری تلماسه یکی از قوی ترین رمان های سری مدرن به شمار میرود و برای همین، هنوز می توان به ساخت سریال تلماسه: پیشگویی امیدوار بود.

نام دنی ویلنوو در آغاز راه با سریال تلماسه: پیشگویی گره خورده بود

حالا که خلاصه ای از بحث های حول کتاب های تلماسه را می دانید، خوب است به سریال تلماسه: پیشگویی بازگردیم. طبق شنیده ها، داستان این سریال تنها از کتاب انجمن خواهری تلماسه الهام می گیرد و قرار نیست کلمه به کلمه آن برای صحنه اقتباس شود. سریال تلماسه: پیشگویی بعلاوه در تداوم فیلم های دنی ویلنوو خواهد بود و منشأ بنه جزریت ها را هزار سال پیش از تولد پاول اتریدیز آنالیز می نماید. چندین شخصیت کلیدی از کتاب انجمن خواهری تلماسه به سریال آورده شده اند؛ از جمله خواهران هارکونن شامل والیا و تولا که در سریال نقش آن ها را به ترتیب امیلی واتسون و اولیویا ویلیامز بازی خواهند کرد. با این حال، شخصیت های تازه ای نیز به داستان اضافه شده اند که سارا لم، کامیلا بیپوت، تراویس فیمل بازیگران آن ها خواهند بود. از آنجا که داستان تلماسه: پیشگویی ده هزار سال پیش از فیلم های دنی ویلنوو اتفاق می افتد، بعید به نظر می رسد که کاراکتری از فرنچایز اصلی در سریال نیز حضور داشته باشد.

اولین بار در تابستان 2019 میلادی بود که سریال تلماسه: پیشگویی وارد فاز فراوری شد؛ یعنی دو سال قبل از اکران فیلم اول ویلنوو. البته در آن سال ها این سریال تحت عنوان تلماسه: انجمن خواهری شناخته می شد و نه پیشگویی و مشخصا عنوان انجمن خواهری بی شک ابهام کمتری از نظر اینکه داستان این سریال چه خواهد بود ایجاد می کرد. حالا به هر دلیلی شبکه مکس نمی خواسته در نام سریال واژه خواهری را بگذارد؛ حتی با اینکه تمام داستان حول خواهران بنه جزریت می گذرد. در ابتدا قرار بود دنی ولینوو از نزدیک با سریال در ارتباط باشد و حتی چندین اپیزود از این اسپین آف را کارگردانی کند. جان اسپایتز (نویسنده فیلمنامه های تلماسه و تلماسه 2) هم قرار بود مدیر اجرای پروژه باشد. ولینوو در سال 2019 میلادی به ددلاین گفته بود: بنه جزریت همواره برای من مجذوب کنندهیت داشته اند. تمرکز یک سریال کامل روی یک سازمان قدرتمند از زنان نه تنها موضوعی امروزی و الهام بخش است، بلکه یک پس زمینه پویا و مجذوب کننده برای یک سریال تلویزیونی می سازد.

با این حال، اواخر همان سال، اسپایتز از سریال استعفا داد تا تمرکز خود را صددرصد روی فیلم تلماسه قرار دهد. البته اخبار و گزارشات بعدی نشان دادند که این استودیو بوده که اسپایتز را از سریال حذف نموده، زیرا از کار او روی تلماسه: پیشگویی ناراضی بودند. در نهایت، یک مدیر اجرایی تازه کار را به دست گرفته و مراحل فراوری دوباره از سر گرفته شد. در تابستان 2021 دایان آدمو جان به عنوان سازنده اصلی پروژه آغاز به کار کرد؛ اما او نیز در اواخر سال از پروژه کنار رفت. در نهایت، آلیسون شپکر مجبور شد از سال 2022 میلادی به تنهایی مدیریت پروژه را بر عهده بگیرد. شپکر سابقه نویسندگی برای سریال های گمشده (Lost) و فرینج (Fringe) را دارد.

البته یکی از بازیگران اصلی سریال، شرلی هندرسون در کنار کارگردان یوهان رنک نیز از پروژه کنار کشیدند و این مساوی بود با خروج دنی ویلنوو از پروژه که به خاطر همزمان شدن برنامه هایش برای فیلمبرداری تلماسه 2 دیگر فرصت کارگردانی هیچ یک از اپیزودهای سریال را نداشت. به جای ویلنوو، آنا فورستر پا پیش گذاشته تا کارگردانی سریال را بر عهده بگیرد. در کارنامه فورستر می توانید کار روی سریال های جسیکا جونز (Jessica Jones)، وست ورلد (Westworld) و خیابان کارناوال (Carnival Row) را ببینید.

دنیای تلماسه توسعه پیدا خواهد نمود

سیستم امروزی استودیوها مبتنی بر توسعه دنیای کتاب ها در قالب فیلم و سریال است و می توانید نمونه های آن را در اسپین آف های مختلفی که همه از یک دنیا سرچشمه می گیرند ببینید؛ مثل سریال حلقه های قدرت (The Rings of Power) که روی دنیا تالکین و فیلم های پیتر جکسون مانور می دهد، یا شبکه AMC که چندین سریال متفاوت از دنیا کتاب های ان رایس استخراج نموده؛ از سریال مصاحبه با خون آشام (Interview with the Vampire) بگیر، تا جادوگران مایفر (Mayfair Witches) و تالاماسکا (The Talamsca). با اینکه دنی ویلنوو به ساخت سه فیلم برای تلماسه اکتفا نموده است، استودیوی برادران وارنر ایده های بزرگتری برای این فرنچایز در فکر دارند. سریال تلماسه: پیشگویی اولین کوشش های استودیو برای توسعه دنیای تلماسه فراتر از فیلم ها و جریان کتاب های اصلی خواهد بود که نشان خواهد داد آیا مخاطبان خواهان تماشا داستان های تازه در دنیای تلماسه هستند یا نه. اگر سریال پیروز از آب دربیاید، شکی در آن نیست که فصل های بعدی آن در راه خواهند بود؛ دیر یا زود دارد، اما سوخت و سوز ندارد.

علاوه بر این، کتاب های تلماسه به مقدار کافی محتوا در اختیار فیلمسازان قرار می دهد تا از نظر داستانی، هیچ کمبودی برای اقتباس های بعدی وجود نداشته باشد. بالاخره دنیای تلماسه یکی از منسجم ترین و پرجزئیات ترین دنیاهای علمی-تخیلی است که پتانسیل بالایی برای تبدیل شدن به فیلم و سریال دارند. بنابراینِ، حتی اگر دنی ویلنوو پس از ساخت فیلم سوم دیگر از اقتباس کتاب های تلماسه دست بکشد، همچنان امیدواری وجود دارد که با کارگردانی تازه، کتاب های دیگر مجموعه مثل بچه ها تلماسه (Children of Dune)، ایزدشاه تلماسه (God Emperor of Dune) و مرتدان تلماسه (Heretics of Dune) نیز اقتباس شوند. تازه بعد از تمام این ها، همچنان کتاب های برایان هربرت و اندرسن نیز وجود دارند که می توانند پس زمینه پرباری برای این دنیا در اختیار فیلمسازان قرار دهند.

با وجود آنکه تلماسه در مقایسه با سایر فرنچایزهای نام آشنا، مثل جنگ ستارگان و ارباب حلقه ها داستان بسیار تاریک تری و فلسفی تری دارد، اما دنیای که هربرت خلق نموده همچنان یکی از غنی ترین و مجذوب کننده ترین دنیا های فانتزی و علمی-تخیلی است که آن را به گزینه ای عالی برای استودیوها تبدیل می نماید تا روی داستان های بی بدیل آن مانور بدهند. سیستم ساخت فرنچایزهای سینمایی و تلویزیونی نیز امروزه حسابی به مذاق استودیوها خوش آمده و تلماسه یکی از برترین نمونه های آن است. به نظر می رسد استودیوی برادران وارنر به فرنچایز تلماسه به عنوان یک بازی تاج و تخت دیگر نگاه می نماید؛ یعنی یک دنیا فانتزی با موضوعات بزرگسالانه و تاریک تر که می توان اقتباس ها و اسپین آف های مختلفی بر اساس آن ساخت؛ مثل اسپین آف خاندان اژدها (House of the Dragon) و شوالیه هفت اقلیم (A Knight of the Seven Kingdoms) که دنیای بازی تاج و تخت را بسط می دهند.

حال این که این استراتژی به نفع تلماسه خواهد بود یا نه چیزی است که فقط زمان ثابت می نماید. فقط امیدواریم که مکس از ماهیت داستان بنه جزریت دور نشده باشد و به همان مقدار کتاب ها این انجمن را عجیب و غریب به تصویر بکشد؛ البته پشت این عجیب بودن سایه ای از تراژدی نهفته که به خاطر کسانی که کتاب ها را نخوانده اند بیشتر از این وارد آن نمی شویم. ولی بی شک این خطر وجود دارد که ایده اولیه تمرکز روی زنان میانسالی که در سیاست های پشت پرده در کهکشان دست دارند، ایده مجذوب کنندهی برای یک سریال تلویزیونی به نظر نرسد؛ اما پس از فروش استثنایی دو فیلم تلماسه، احتمالا بسیاری از این مخاطبان به سریال نیز جذب خواهند شد. البته هواداران دوآتشه تلماسه که نیازی به ترغیب ندارند و بی صبرانه خودشان را برای تماشا سریال تلماسه: پیشگویی آماده نمایند که پاییز سال جاری منتشر خواهد شد.

منبع: Movieweb