نکاتی در خصوص پرورش و نگهداری از گیاه آپارتمانی آگلونما یا نخشید - مجله همراهان

به گزارش خبرنگاران، گیاه مقاوم آپارتمانی آگلونما در طیف وسیعی از گونه ها با رنگ های گوناگون و اشکال متنوع در برگ ها گیاه محبوب آپارتمانی است. آگلونما به دلیل رشد آهسته گیاهی ایده آل برای پرورش در اتاق خواب، فضای حمام، محل کار، میز کافه ها یا لابی هتل هاست. نگهداری و پرورش گیاه آگلونما کار دشواری نیست. با این حال اگر به بعضی از احتیاج های گیاه توجه نگردد، گیاه دچار بیماری می گردد و از بین می رود. قبل از تهیه یا خرید گیاه آگلونما ضروری است که ریشه و خاستگاه این گیاه آپارتمانی را بشناسیم. این شناخت به ما یاری می نماید تا احتیاج های اولیه گیاه آگلونما را برای رشد و زنده ماندن مهیا کنیم و جلوی خشک شدن آن را بگیریم.

گیاه شناسی آگلونما

گیاه آگلونما با اسامی دیگری مانند نخشید، همواره سبز چینی یا همواره سبز فیلیپین با نام علمی Aglaonema از خانواده Araceae و بومی منطقه ها گرم و مرطوب جنوب شرق آسیا، از گینه نو تا فیلیپین و چین است. آگلونما گیاهی عمدتا تک شاخه، دارای برگ های نیزه ای شکل و ساقه هایی کوتاه است که طول هر برگ آن 10 تا 30 سانتی متر و ارتفاع ساقه تا 60 سانتی متر می رسد. این گیاه در شرایط ایده آل گل های شیپوری سفید رنگی فراوری می نماید که جنبه زینتی ندارند. ریشه های این گیاه کوتاه و منشعب هستند و تا سطح خاک گسترده می شوند. آگلونما در طبیعت معمولا به وسیله پاجوش زدن و انتشار بذر ها ازدیاد پیدا می نماید.

آگلونما هوای خانه را تصفیه می نماید

گیاهان آپارتمانی منبع آرامش فکر هستند. تحقیقات نشان داده است که تنها پنج دقیقه رسیدگی به گیاهان می تواند بخش قابل توجهی از استرس و نگرانی شما را کاهش بدهد. آگلونما این گیاه زیبا سال هاست که در بخش هایی از آسیا به عنوان گیاه آپارتمانی خوش یمن نگهداری می گردد. نگهداری از آگلونما در منزل حس آرامش، امید و زنده بودن را در شما ایجاد می نماید. براساس مطالعات ناسا تعیین شده است که گیاه آگلونما توانایی بالایی در از بین بردن ذرات مضر موجود در هوا مانند بنزن و فرمالدئید دارد. این گیاه با تصفیه هوای خانه به بهبود خواب و سلامت دستگاه تنفسی شما یاری بسیاری می نماید.

با گونه های گیاه آگلونما آشنا شوید

گیاه مقاوم آگلونما بیش از 40 گونه دارد که همگی از نظر شکل و رنگ برگ ها با هم متفاوت هستند. از بین ارقام این گیاه آپارتمانی حدودا 8 گونه در گلخانه های کشورمان تکثیر می شوند. در ادامه به معرفی چند گونه معروف از آگلونما می پردازیم:

Chinese Evergreen: این رقم از آگلونما با برگ های سبز و راه راه سفید و ساقه های سبز کم رنگ گونه ای محبوب در بین هواداران گیاهان آپارتمانی است.

Red Peacock: برگ های سبز این گونه با رگه های صورتی یا قرمز تزئین شده است. قرار دادن گلدان این گیاه در پس زمینه سفید یا مسئله ای چشم انداز ای خیره نماینده را خلق می نماید.

Emerald Bay: برگ هایی با لبه های سبز تیره با مرکزی نقره ای رنگ یا خاکستری از تعیینات ظاهری این گونه زیبا است.

Maria: این واریته رشد آهسته تری دارد و نگهداری از آن بسیار آسان است.

Black Lance: این گونه با برگ های کشیده و بلند به رنگ سبز تیره با رگه های نقره ای رنگ در مرکز تعیین می گردد.

Brilliant: شاید یکی از زیباترین گونه های آگلونما همین نوع باشد. این گونه به نور کم تری احتیاج دارد.

Deborah: این گونه با برگ های کوچک تر و حاشیه سبز تیره و لکه های خاکستری در مرکز گونه ای مقاوم محسوب می گردد.

Red Gold: برگ های این رقم برای زیباتر شدن به نور بیش تری احتیاج دارند. برگ ها ترکیبی از سبز، کرم و طلایی دارند که رنگی قرمز آن ها را در برگرفته است.

Pictum Tricolor: پیکتوم سه رنگ رقمی زیبا در بین انواع گیاهان آگلونماست. این گونه بیش تر در جزایر سوماترا یافت می گردد و در گلخانه ها گیاهی کم یاب است.

Wishes: برگ های کوچک صورتی یا قرمز با لکه های محدود سبز در اطراف از تعیینات ظاهری این گونه زیبا است.

Spring Snow: آگلونما برفی به دلیل برگ هایی سبز با خال های سفید محبوب و پرطرفدار است.

شیوه پرورش و نگهداری از گیاه آگلونما

نوع خاک: ترکیب خاک مناسب از مهم ترین احتیاج ها برای رشد بهتر و سلامت گیاه آگلونماست. خاک مناسب علاوه بر ای نکه کار تغذیه کامل گیاه را انجام می دهد، به کنترل و دفع آفات، حفظ رطوبت خاک و تنظیم هوای اطراف ریشه ها یاری می نماید. در کل گیاه آگلونما به خاک غنی از نیتروژن، کمی اسیدی بر پایه پیت ماس یا ماسه رودخانه ای و هوموس احتیاج دارد. خاک این گیاه باید زهکشی مناسبی داشته باشد و آب را به راحتی از خود عبور بدهد. استفاده از تکه های زغال چوب و کمی پرلیت به کیفیت خاک آگلونما یاری می نماید. حتما قبل از ریختن خاک در گلدان و کاشت گیاه از وجود سوراخ تخلیه آب در کف گلدان مطمئن شوید.

زمان آبیاری: آگلونما نیز مانند بسیاری از گیاهان آپارتمانی ترجیح می دهد قبل از آبیاری بعدی سطح خاک گلدانش کمی خشک گردد. بسته به شرایط محیطی مثل نور، دما، رطوبت و تهویه هوا ممکن است زمان خشک شدن سطح خاک متغییر باشد. برترین آبی که باید به گیاه آگلونما بدهید، آب تصفیه شده، آب جوشیده سرد شده یا آب باران است. حتما آبیاری گیاه را در هر دوره کامل انجام بدهید. آبیاری کامل یعنی طوری به گیاه آب بدهید که اضافی آن از سوراخ کف گلدان خارج گردد؛ سپس آب داخل زیر گلدانی را دور بریزید.

نور مناسب: گیاه آگلونما به نور غیرمستقیم خورشید و محیطی روشن احتیاج دارد؛ اما گیاه به خصوص گونه هایی که برگ های سبز و مرکز خاکستری رنگ (آگلونما نقره ای) دارند، می توانند با محیط کم نور نیز سازگار شوند. اگر محیط زندگی شما اقلیم معتدل دارد، می توانید گیاه آگلونما را در زیر سایه درختان حیاط پرورش بدهید. برای نگهداری آگلونما در خانه بهتر است گلدان این گیاه را با فاصله 1 متری در پشت پنجره های شرقی یا جنوب شرقی قرار بدهید تا آفتاب غیر مستقیم صبحگاهی به برگ های گیاه بتابد. آگلونما های برگ صورتی یا برگ سفید به نور بیش تری احتیاج دارند. نور کم برای این ارقام باعث محو شدن قسمت های رنگی برگ ها می گردد.

میزان دما: آگلونما دمای بین 70 تا 85 درجه فارنهایت (21 تا 29 درجه سانتی گراد) را ترجیح می دهد. محیطی با هوای سرد اصلا برای نگهداری این گیاه مناسب نیست. اگر درجه هوای محیط به بیش از میزان گفته شده رسید، با افزایش رطوبت هوا گرما را برای گیاه آگلونما قابل تحمل کنید. نکته ای که باید به آن توجه کنید، این است که در شب نباید بیش از 10 درجه از میزان دمای هوا کاسته گردد.

کوددهی: در صورتی که از خاک غنی و مغذی برای کاشت گیاه استفاده کردید یا گلدان و خاک گیاه را به موقع تعویض می کنید، گیاه آگلونما به کود احتیاج ندارد. اگر فرصت تعویض خاک را نداشتید، از کود های کامل مخصوص گیاهان آپارتمانی مثل کود سه بیست بهره ببرید. به طور مثال برای کوددهی یک گیاه آگلونما 5 ساله یک قاشق چای خوری از کود سه بیست را در یک و نیم لیتر آب حل کنید و به میزان یک لیوان در زمان آبیاری به گیاه بدهید. کود حل شده را در محیطی خنک قرار بدهید و هر دو هفته یک بار در طول فصل رشد به خاک گیاه اضافه کنید. استفاده از کود های پوسیده و آب خورده دامی یا خاک برگ پوسیده جنگلی نیز برای تغذیه گیاه توصیه می گردد.

رطوبت هوا: زادگاه اصلی گیاه آگلونما منطقه ها گرم و مرطوب جنوب شرق آسیاست؛ در نتیجه باید محیطی گرم و مرطوب را برای این گیاه در خانه فراهم کنیم. غبارپاشی روزانه، قرار دادن گلدان گیاه در حمام روشن، ایجاد جزیره در زیر گلدانی و استفاده از دستگاه بخار سرد از روش های تامین رطوبت برای گیاه آگلونماست. در زمستان به دلیل روشن بودن وسایل گرمایشی رطوبت هوا کاهش و دما افزایش پیدا می نماید؛ پس در زمستان ضروری است هوای محیط نگهداری گیاه را مرطوب نگه دارید.

تعویض گلدان: برای تغدیه بهتر و ایجاد فضایی بزرگ تر جهت رشد ریشه های گیاه آگلونما هر 18 تا 24 ماه احتیاج به تعویض گلدان است. حتما گلدان را متناسب با میزان گیاه انتخاب کنید. گلدان های سفالی یا سرامیکی به رنگ سفید، قرمز و مشکی جلوه خاصی به گیاه آگلونما می دهند.

روش های تکثیر گیاه آگلونما

گیاه آگلونما را می توان با 4 روش مختلف تکثیر کرد. 1. تکثیر با قلمه ساقه 2. تکثیر با بذر 3. جداسازی پاجوش 4. تکثیر با استفاده از کشت بافت.

تکثیر آگلونما با قلمه ساقه: ریشه دار کردن قلمه هایی که از ساقه ها گرفته می گردد، راحت ترین شیوه تکثیر گیاه آگلونماست. این روش تکثیر برای افراد مبتدی توصیه می گردد. برای این کار در پی ساقه های تازه با حداقل 5 برگ یا ساقه های قدیمی با چند گره بدون برگ بگردید. برای اطمینان از سلامت گیاه حتما از تیغ یا چاقوی تمیز و ضد عفونی شده بهره ببرید. قلمه ها را می توان در آب یا با کاشت مستقیم در خاک ریشه دار کرد. برای ریشه زدن قلمه در آب بهتر است از آب جوشیده سرد شده بهره ببرید. سپس قلمه ها را در مخلوط خاک کوکوپیت یا پیت ماس و پرلیت بکارید. بستر کشت را در محیطی با دمای اتاق و نور غیرمستقیم قرار بدهید. جوانه ها ممکن است پس از 25 تا 45 روز ظاهر شوند.

تکثیر آگلونما با بذر: برای تکثیر گیاه آگلونما باید بذر تازه تهیه کنید. پس از تهیه بذر آن ها را برای مدت 24 ساعت در آب اسیدی (آب قلیایی نباشد) قرار بدهید. پس از آن به مخلوط خاک کوکوپیت و پرلیت برای کاشت بذر ها احتیاج دارید. بذر های گیاه آگلونما را روی بستر کشت پخش کنید و با لایه نازکی از خاک بپوشانید. بستر کشت را همواره مرطوب نگه دارید و آن را در دمای میانه اتاق نگهداری کنید. بذر ها ممکن است پس از 60 روز جوانه بزنند.

تکثیر آگلونما با جداسازی پاجوش: همه گیاهان آگلونما پس از مدتی آغاز به رویش پاجوش می نمایند. پاجوش ها گیاهچه های کوچکی هستند که به قسمتی از ساقه گیاه مادر متصل اند. اگر گیاهتان پاجوش دارد، اجازه بدهید که خوب رشد نمایند. زمانی که پاجوش ها به 10 سانتی متر رسیدند، آن ها را با چاقوی تیز و تمیز از گیاه مادر جدا کنید. این کار حتما باید در زمان تعویض گلدان گیاه اصلی انجام گردد. پاجوش ریشه دار را در گلدانی مجزا و با خاکی مغذی بکارید و خاک را تا مدتی مرطوب نگه دارید. در این روش گیاه تازه با موفقیت و به سرعت به عمل می آید.

تکثیر آگلونما با کشت بافت: این روش تکثیر احتیاجمند شرایط خاص گلخانه ای و مهارت بالایی است. روش تکثیر کشت بافت این امکان را ایجاد می نماید که در زمانی کوتاه به تعداد بسیار زیادی گیاه آگلونما دست یابیم. به همین خاطر برای فراوری تجاری و انبوه از این روش استفاده می نمایند. در روش کشت بافت با استفاده از قسمت کوچک ساقه، ریشه یا برگ نهال تازه فراوری می گردد. این روش تکثیر در محیطی آزمایشگاهی اتفاق می افتد و در محیط خانه امکان پذیر نیست.

بیماری ها، آفات و مسائل مربوط به گیاه نخشید یا آگلونما

بیماری ها و مسائل

آنتراکنوز آگلونما: روی برگ ها لکه های قهوه ای دایره ای تا بیضی شکل با هاله ای زرد رنگ شکل گرفته است. این لکه ها ممکن است به میزان پنج سانتی متر باشند. این ساختار های کلونی شکل قارچی باعث صدمه به گیاه می شوند. استفاده از قارچ کش و اسپری نکردن آب یا آبیاری از بالا روی گیاه می تواند جلوی انتشار این نوع قارچ را بگیرد. بهتر است قسمت های آلوده را از گیاه جدا کنید.

زرد بودن و پیچ خوردگی برگ های تازه: کمبود مس باعث زرد شدن، تسمه ای شکل شدن یا انحراف برگ های تازه آگلونما می گردد. برای برطرف این بیماری از کود های حاوی مس بهره ببرید. برگ های آسیب دیده بهبود نمی یابند؛ اما برگ های تازه بدون مشکل رشد می نمایند.

زرد شدن ناگهانی برگ ها و پژمردگی گیاه: شاید ارتباط ریشه و ساقه گیاه به دلیل پوسیدگی ریشه ها و آبیاری زیاد قطع شده باشد. گاه پس از تعویض گلدان و هوا خوردن ریشه ها گیاه پژمرده می گردد که طبیعی است. اما توجه کنید که گیاه آگلونما به آبیاری زیاد و خاک فشرده و همواره مرطوب حساس است. پس از خشک شدن سطح خاک اقدام به آبیاری کنید.

سوختگی باکتریایی: سوختگی برگ ها به طوری که محل سوختگی حالتی نرم و آبکی داشته باشد. در واقع گونه ای از باکتری موجب این بیماری می گردد. جداسازی قسمت های آلوده گیاه، استفاده از خاک استریل، ضدعفونی کردن برگ ها با سموم مخصوص و غبارپاشی نکردن روی برگ ها از راه های درمان این بیماری است.

دلیل سبز بودن برگ های تازه گونه های برگ صورتی یا قرمز آگلونما: نرسیدن نور کافی به برگ ها دلیل این عارضه است. گیاهان برگ نارنجی یا سفید به نور بیش تری احتیاج دارند. اگر خانه شما نورگیر نیست، گونه های آگلونما سبز را بخرید.

لوله ای شدن برگ های آگلونما و سوختگی نوک برگ ها: قرار گرفتن گیاه در مقابل باد و محیط سرد، نور زیاد، آبیاری کم یا زیاد و خشکی هوا از دلیل های اصلی این عارضه است.

دلیل کوچک شدن برگ های تازه آگلونما: کوچک بودن گلدان، نور کم و خاک نامناسب از علل اصلی کوچک شدن برگ های تازه گیاه آگلونماست.

آفات مربوط به گیاه آگلونما

شپشک آردآلود: این آفت به صورت توده ای سفید رنگ و آردی شکل روی ساقه یا پشت برگ ها دیده می گردد. برای از بین بردن سریع این آفت 4 قطره از سم ایمیدوکلروپراید را در یک و نیم لیتر آب حل کنید و پشت و روی برگ ها را با اسپری از سم آغشته کنید.

کنه یا شپشک سپردار: کنه سپردار به شکل توده های قهوه ای یا خاکستری رنگ دیده می شوند که در زیر و روی برگ ها زندگی می نمایند. پس از تکثیر و ازدیاد این نوع آفت برگ ها حالتی چسبناک و براق به خود می گیرند که نتیجه مدفوع کنه هاست. از سم ایمیدوکلروپراید طبق دستور بهره ببرید.

پشه سیاه خاک: برای دفع پشه های کوچک و مزاحم خاک گلدان ها از سم دیازینون بهره ببرید. یک سی سی از سم را در یک لیتر آب حل کنید و روی خاک اسپری کنید تا آرام آرام سم وارد خاک گردد و پشه ها را از بین ببرد.