وقتی مرگبارترین ریزش کوه کانادا به جاذبه گردشگری این کشور تبدیل می گردد - مجله همراهان

اگر علاقمند به سفر با بهترین تور قیمت پایین کانادا هستید با ما همراه شوید، با مجری مستقیم تور کانادا از تورنتو، مونترال و ابشار نیاگارا دیدن کنید و بهترین تجربه سفر را داشته باشید.

در ساعات اولیه صبح روز 29 آوریل سال 1903، بخش عظیمی از سنگ های کوه ترتل (Turtule Mountain) در آلبرتای کانادا ریزش و به دره ای سقوط کرد که در آن حدود 600 نفر از مردم فرانک در خواب بودند. این شهر پرجمعیت معدن زغال سنگ، فقط دو سال قبل از این واقعه ساخته شده بود و در دامنه کوه ترتل قرار داشت. در کمتر از 100 ثانیه، ریزش سنگ قسمت شرقی این شهر را نابود کرد و باعث مرگ حدود 100 نفر شد. ابعاد یکی از توده های سنگی ریزش نموده بسیار سرسام آور بود و یک کیلومتر طول، 500 متر عرض و 150 متر عمق داشت و وزن آن 90 میلیون تن برآورد شد. به دلیل بزرگ و سنگین بودن این تخته سنگ هیچ تلاشی برای بیرون کشیدن اجساد صورت نگرفت و آن ها زیر سنگ 45 متری مدفون شدند.

کوه ترتل که دقیقا در جنوب شهر فرانک واقع شده، از یک لایه سنگ قدیمی روی مصالح نرم تر مثل سنگ رست و ماسه سنگ تشکیل شده است. طی فرایند شکل گیری این کوه، لایه های افقی سنگ تا شده اند و در نهایت به صورت عمودی درآمده اند و حالت بسیار ناپایداری دارند. علاوه بر این، کوه روی یک گسل واقع شده که این امر سبب ناپایداری صخره های زیرین کوه می گردد. شکاف های سطحی در قله کوه این اجازه را می دهد که آب به اعماق کوه ترتل نفوذ کند. آب باعث فرسایش سنگ ها می گردد و یخ زدن و ذوب شدن مکرر آن سبب عریض تر شدن این شکاف ها شده و حتی کوه را ناپایدارتر می نماید. در نهایت فرسایش لایه های نرم ماسه سنگ و سنگ رست در لایه های زیرین کوه، زیر لایه های قدیمی تر سنگ آهک برآمدگی قابل توجهی ایجاد نموده بود. کوه ترتل فقط منتظر ریزش بود. مردم بومی بلک فوت و کوتنای در خصوص ناپایداری کوه اطلاع داشتند و از اردو زدن در اطراف آن اجتناب می کردند. آن ها این کوه را کوهی که حرکت می نماید می نامیدند.

با کشف زغال سنگ در کوه ترتل، یک شرکت آمریکایی-کانادایی معدنی در این منطقه راه اندازی کرد و شهر فرانک که بعدها به نام مالک آن، هنری فرانک نام گذاری شد، برای زندگی کارگران و معدن چیان این معدن بنا شد. جشن بزرگی برای ساختن این شهر در روز 10 سپتامبر سال 1901 برپا شد که شامل سخنرانی رهبران محلی، رویدادهای ورزشی، شام و تور بازدید از معدن بود و طرح های برنامه ریزی شده برای این شهر مطرح شد. راه آهن کانادا قطار ویژه ای برای انتقال مردم از مناطق مجاور به این جشن اختصاص داده بود.

کوه ترتل کمتر از دو سال بعد ریزش کرد. بلافاصله بعد از این اتفاق، مردم شرکت معدن زغال سنگ را به خاطر این فاجعه سرزنش کردند و آن را مقصر مرگ جان باختگان می دانستند که چندان هم خلاف واقع نبود. در حالی که دلیل اصلی ریزش کوه، ساختار ناپایدار زمین شناسی آن بود، بعدها مطالعات صورت گرفته در خصوص این حادثه، مطرح نمود که کوه در حالت تعادل قرار داشت و حتی کوچک ترین تغییر شکل مانند استخراج زغال سنگ از معدن باعث ریزش آن می شد.

معدن چند هفته بعد از آن فاجعه بازگشایی شد و جمعیت شهر فرانک نه تنها دوباره به 600 نفر رسید، بلکه روز به روز بیشتر هم شد. اگرچه برخی از مردم از ترس ریزش دوباره کوه از این شهر رفتند، اما خیلی ها نیز در فرانک ماندند و در سال 1906 جمعیت این شهر به 1178 نفر رسید. منطقه مسکونی جدید، در قسمت شمال غرب شهر اصلی، میان خطوط راه آهن توسعه یافت تا جوابگوی جمعیت رو به رشد شهر باشد. شهر در آن موقع یک کارخانه ذوب روی، یک هتل سه طبقه و یک باغ وحش کوچک داشت. اما ترس از ریزش دوباره کوه هنوز هم پابرجا بود. در نهایت در سال 1911 دولت به مردم دستور داد که این شهر را ترک نمایند، زیرا زندگی در این منطقه بسیار خطرناک بود. طی چند سال شهر به آرامی خالی از سکنه شد. معدن زغال سنگ هم در سال 1917 بسته شد.

امروزه فرانک شهری با 200 نفر جمعیت است. تخته سنگ هنوز هم 300 هکتار از این دره را پوشش می دهد و سالانه حدود 100000 گردشگر را به این منطقه می کشاند. در سال 1977 محل ریزش سنگ در فرانک جز آثار تاریخی استان مشخص شد و در سال 1985 یک مرکز راهنمای گردشگری در این محل افتتاح شد تا تاریخ معدن زغال سنگ و ریزش کوه را به بازدیدنمایندگان این محل شرح دهد.

عکس های شهر قبل از ریزش کوه: