کاروانسرای باغ شیخ ساوه ثبت جهانی شد
به گزارش مجله همراهان، مصطفی مرزبان با اشاره به برگزاری چهل وپنجمین نشست کمیته یونسکو در ریاض اظهار کرد: در استان مرکزی 20 کاروانسرا شناسایی شده که قدیمی ترین آنها مربوط به دوره آل بویه و جدیدترین مورد آن مربوط به اواخر دوره قاجار است و از این تعداد تا به امروز 11 کاروانسرا در لیست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
وی اضافه نمود: نشست یونسکو به منظور آنالیز ثبت پرونده های نو در لیست آثار دنیای اکنون در ریاض عربستان با حضور معاون وزیر میراث فرهنگی و همکاران وی در حال برگزاری است و 54 کاروانسرای ایران در لیست دنیای ثبت شد که یکی از این کاروانسراها، کاروانسرای باغ شیخ ساوه است.
مرزبان با بیان اینکه کاروانسرای باغ شیخ یا کاروانسرای عبدالغفار خان دومین اثر ثبت شده استان مرکزی در لیست دنیای است گفت: ثبت دنیای این اثر تاریخی، اتفاقی بسیار مهم برای استان مرکزی و شهرستان ساوه است. کاروانسرای باغ شیخ مربوط به دوره قاجار، یکی از کاملترین و جامع ترین کاروانسراهای ایران به لحاظ فرم پلان، تزئینات، رعایت تناسبات و الگوی چینش فضاهای کاربردی در پلان، است.
وی با بیان اینکه کاروانسرای عبدالغفارخان باغ شیخ با مساحتی در حدود 4800 متر مربع به لحاظ معماری در زمره کاروانسراهای چهار ایوانی اقلیم گرم و خشک ایران محسوب می گردد، اضافه نمود: کاروانسرای باغ شیخ از بناهای دوره زندیه است که علاوه بر فضای کاروانسرایی دارای یک آب انبار، حسینیه و محراب است که در چهاردهم مهر سال 1354 خورشیدی به ثبت ملی رسید.
وی اضافه نمود: این کاروانسرا در اوایل دوره زندیه، به وسیله عبدالغفارخان خلج در مسیر قم، اصفهان به همدان و قزوین و تبریز ساخته شده است. توجه به پلان چهار ایوانی و بخصوص توجه به سرسرای ورودی با رسمی بندی پرکار و جانمایی دقیق فضاهای مورد احتیاج، کاروانسرای باغ شیخ را بعنوان یکی از آخرین تجارب ساخت کاروانسرا در ایران معرفی می نماید و اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی حامی حفظ آثار تاریخی در استان است. با ثبت دنیای کاروانسرای باغ شیخ تسهیلات و مشوق های ویژه ای اعطا می گردد و با ثبت دنیای کاروانسرای باغ شیخ دستاوردهای فرهنگی و تاریخی بی نظیر استان مرکزی برای نسل های آینده نگهداری می گردد.
مرزبان توضیح داد: به طور قطع ثبت دنیای کاروانسرای باغ شیخ ساوه علاوه بر معرفی بخشی از معماری ایرانی به دنیا با شاخصه ها و عملنمودهای خاص خود، زمینه های رونق گردشگری، ایجاد اشتغال و توسعه پایدار در شهرستان تاریخی ساوه با جاذبه های تاریخی و طبیعی متنوع را فراهم می آورد.
وی اضافه نمود: کاروانسراها حداقل از دوره هخامنشی نقش ویژه ای در ایران داشته و نقش عملکردی و کارکردی خود را بخصوص در ارتباط با راه بزرگ شاهی یا راه بزرگ خراسان در دوره های بعدی یعنی دوره اشکانی، ساسانی و بعدها در تمام طول دوره اسلامی حفظ نموده اند و همین شاخصه ها به علاوه سلامت کالبدی بنا باعث شد تا اداره کل میراث فرهنگی استان با همکاری مالکین نسبت به ایجاد زمینه برای تهیه مستندات لازم شامل نقشه عرصه و حریم، نقشه های به روز بنا، گزارش های حفاظتی و مرمتی، باستان شناسی و کلیه اسناد مرتبط تاریخ و معماری بنا اقدام کند که برای ثبت در لیست دنیای به سازمان یونسکو ارسال شد و خوشبختانه امروز این بنا در زمره آثار دنیای به ثبت رسید.
منبع: گردشبان