گام چهارم؛نگاه ها را به ایران متمرکز نمی کند - مجله همراهان

مرحله چهارم کاهش تعهدات هسته ای با مرحله سوم متفاوت بوده و با آنالیز جزئیات آن می توان به میزان اهمیت آن پی برد. با توجه به حساسیت های طرف های اروپایی و آمریکا نسبت به فعالیت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران، تزریق گاز به سانتریفیوژها در فردو می تواند برای آنها یک زنگ خطر تلقی شود.

به طور صریح و آشکار پیغام اصلی این اقدام این است که ایران زمانی به تعهداتش باز می شود که طرف های دیگر در توافق نیز به تعهدات خود پایبند باشند. در سایه عدم ایفای تعهدات کشورهای اروپایی تهران نمی تواند یه طور یکجانبه به برجام پایبند باشد و کاهش تعهدات نیز در راستای ایجاد موازنه در توافق هسته ای صورت می گیرد.

البته این نکته را نیز باید در نظر داشت که هدف ایران القای این ذهنیت نیست که به سمت ساخت و گسترش سلاح های هسته ای حرکت می نماید. به همین دلیل ایران باید کوشش کند تا در جامعه بین المللی چنین استنباطی از این موضوع نشود. اگرچه آژانس بین المللی انرژی اتمی به عنوان نهاد ناظر بر اقدامات ایران نظارت دارد اما بعضی از کشورها در این صدد هستند تا با جنگ روانی و تبلیغات، گام جدید ایران را در راستای ساخت سلاح های هسته ای قلمداد نمایند. از طرفی بعضی معتقدند که تغییرات در آژانس و اتحادیه اروپا نیز می تواند بر همکاری ها با ایران تاثیر بگذارد که در واقع به این شکل نیست؛ چرا که آژانس یک نهاد حرفه ای بوده و مدیران آن نیز کوشش می نمایند که این راستا بوروکراتیک را ادامه دهند. در مورد اروپا نیز باید گفت که آنها مایل به این نیستند تا سطح تنش ها با ایران را بیش از این افزایش دهند و از سوی دیگر با آمریکا نیز رودر رو شوند.

به طور فنی اروپایی ها قادر به ایفای تعهدات خود در توافق هسته ای هستند. آنچه که آنها را از این امر باز می دارد عدم اراده کافی و همچنین احتمال بروز بعضی تنش ها بین آنها و آمریکا است. اگر اروپا قدرت انتخاب نداشت ایران به یکباره باید از برجام خارج می شد و یا به شکل فعلی آن بدان متعهد بود. مشکل اصلی تداوم مواضع قبلی آنها در این توافق است و پیغامدهای ناشی از ایفای تعهدات مانع اصلی پیشرفت در روابط ایران و اروپا است.

در آن سو و در آمریکا نیز شاهد هستیم که ترامپ و دولتش با مسائل زیادی دست و پنجه نرم می نماید و علاقه چندانی برای ورود به مساله هسته ای ایران و کاهش تعهدات برجامی ندارد. اگر ایران در گام چهارم سطح غنی سازی را بار دیگر افزایش می داد می توانست توجه بسیاری را به خود جلب کند اما با اعلام جزئیات گام چهارم به نظر نمی رسد نگاه ها آنچنان به سمت ایران متمرکز شود ولی می توان انتظار داشت که تندروها در آمریکا جنجال های زیادی به دلیل این موضوع به پا نمایند.