انتشار قطره چکانی اسناد کودتای 28 مرداد توسط آمریکا
به گزارش مجله همراهان، روز 14 فروردین 1371 بخش هایی از اسناد محرمانه وزارت امور خارجه آمریکا درباره دخالت این کشور در کودتای 28 مرداد 1332 منتشر شد.
همراه ما باشید و با تور قطر از مروارید خلیج فارس دیدن کنید و زیبایی های شهر دوحه را در خاطراتتان ثبت کنید.
به گزارش گروه سیاسی مجله همراهان، با وجود گذشت بیش از شصت سال از کودتای آمریکایی - انگلیسی 28 مرداد 1332، مسئولان امریکایی هنوز در باره انتشار دقیق اسنادی که نقش سازمان سیا و اینتلیجنس سرویس انگلیس را در سازمان دهی و راهنمایی این کودتای ضد ملی روشن می نماید، ملاحظات سیاسی - امنیتی خود را دارند. به همین دلیل هر از چند گاهی به منظور بهره برداری های تبلیغاتی بصورت قطره چکانی اطلاعات مربوط به این اقدام مداخله جویانه در ایران را منتشر می سازند. پایگاه اطلاع رسانی آرشیو امنیت ملی آمریکا که مرکز روزنامه نگاری تحقیقاتی برای انتشار اسناد خارج شده از حالت طبقه بندی است ابتدا در 14 فروردین 1371 و سپس روز ششم تیرماه 1393 (27 می 2014) اسناد تازه ای از کودتای 28 مرداد سال 1332 علیه دولت محمد مصدق، نخست وزیر وقت ایران منتشر کرد.
طبق روایت داخلی سازمان سیا از این عملیات هنگام برنامه ریزی های اولیه برای انجام کودتا علیه ایران در سال 1953، لوی هندرسون، سفیر وقت آمریکا هشدار داده بود که شاه از جانشین پیشنهاد شده آمریکا برای مصدق، حمایت نخواهد کرد، اما ارتش هم نقشی که از آن انتظار می رود را بدون همکاری شاه ایفا نخواهد کرد
آرشیو امنیت ملی توانسته پس از درخواست به جدیدترین نسخه از طبقه بندی خارج شده روایت تاریخی سازمان سیا با عنوان نبرد برای ایران، نوشته شده در اواسط دهه 1970 دست یابد. در این اسناد آمده است اعضای پایگاه سازمان سیا در تهران و بعضی مقامات در مقر مرکزی سیا با اعلام مخالفت بافرضیه های بعضی ازطراحان کودتا، درآمریکاموافقتشان را با نظرهندرسوننشان داده اند.
پیش از این محققان علوم تاریخ به این نتیجه رسیده بودند که بعضی مخالفت های کلی با کودتا وجود داشته و پایان هندرسون با انجام آن موافقت نموده است، اما اسناد فاش شده جدید جزئیات دقیق تری از ماهیت این اختلافات و دیدگاه های بعضی از مقامات آن موقع ارائه می دهند.
همچنین در این اسناد نقش انگلیس که تا به امروز هیچ مقام امریکایی و انگلیسی به آن اعتراف ننموده اند و این موضوع را به طرز مرموزی پنهان نموده اند، فاش شد. با این حال، در سند جدید دست کم در دو مورد به نقش این کشور اشاره شده است. درگزارش سازمان سیا امده است که انگلیسی ها از چند نظر درباره دشمنانشان قضاوت های نادرستی نموده اند وهمین قضاوت ها واقدامات نادرست آن ها بود که مصدق را وادار به اتخاذ تصمیمات غیرقابل دفاع کرد و همچنین رویکرد عجولانه انگلیس خطر جنگ با شوروی را ایجاد کرد.
همچنین در این اسناد تاریخی مانند بعضی منابع تاریخی دیگر به بعضی از ویژگی های منفی شخصیتی شاه هم اشاره شده است. از جمله اینکه: ضعف وی در تصمیم گیری و تلقین پذیری اش از نصایح بد، شهره خاص و عام بود. در این اسناد به اختلافات فضل الله زاهدی که آمریکا وی را برای جانشینی مصدق در نظر گرفته و شاه هم اشاره شده است.
پیش از این گزارش ها ادعا نموده بودند که مصدق در روز 28 مرداد 1332 در خانه اش محصور شده و سپس وادار به فرار از راه دیوار باغ شده بود، اما در روایت جدید سازمان سیا، ادعا شده که مصدق در آن موقع در خانه اش نبوده بلکه به یک منزل مجاور رفته و در آن پناه گرفته بود.
در همین حال بعضی از صفحات سند جدید که مربوط به نقش انگلیس در کودتا است پاک شده اند تا نقش این کشور کماکان مرموز باقی بماند، اما دست کم در دو جا از انگلیس نام برده شده است. در اولین مورد اشاره شده که دو کشور انگلیس و آمریکا به طور رسمی پذیرفته اند که این عملیات پس از آن اجرا شده که راه های معمول و منطقی برای تعامل بین المللی و داد و ستد (با ایران) به شکست انجامیده است؛ و در خصوص دوم اشاره شده که چند هفته قبل از شروع عملیات، یک مقام وزارت خارجه آمریکا تأکید نموده که اگر قرار باشد کودتا پیش برود، لندن باید تعهدی جدی برای داشتن رویکردی منعطف درباره حل و فصل اختلافات نفتی با دولت ایران داشته باشد.
نویسنده این سند از رویکرد انگلیس و قضاوت های نادرست آن کشور انتقاد نموده است. مطابق این سند، اشتباه اصلی انگلیس این بوده که فکر می نموده که از دست رفتن منابع نفتی تهران را به زانو درمی آورد، اما بر اساس این سند در واقع تنها آن ها (ایرانیان) را وادار کرد دست به اقدامات خطرناک بزنند و کار هایی انجام دهند که آینده کشور خودشان را هم به خطر انداخت. به علاوه، در صورتی که انگلیسی ها، مطابق چشم انداز ها و تصورات قبلی اقدام به ارسال کشتی های جنگی و نیرو های زمینی می کرد، شوروی، به احتمال خیلی زیاد وارد جنگ می شد و شاید شعله جنگ جهانی سوم برافروخته می شد.
اصل سند جدید منتشر شده در لینک ذیل می توانید ببینید
https://www2.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB476/
لینک مربوط به سند دیگری که در سال گذشته به منظور بهره برداری های سیاسی توسط آمریکا منتشر شد در لینک ذیل می توانید ببینید :
https://www2.gwu.edu/~nsarchiv/NSAEBB/NSAEBB435/
منبع: موسسه مطالعات و پژوهش های سیاسیمنبع: خبرگزاری دانشجو